Uzmanlar AYT sorularını yorumladı

Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS) ikinci oturumu olan Alan Yeterlilik Testi (AYT) bugün gerçekleşti. Tüm yurtta saat 10.15’te başlayan sınav 180 dakika sürdü. AYT’de adaylar alanlarına göre 160 sorunun olduğu dört testten istediklerini cevaplandırdı. Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler 1, Matematik, Sosyal Bilimler 2 ve Fen Bilimleri testlerinin her birinden 40’ar soru soruldu.

Bahçeşehir Koleji Bölüm Başkanları YKS’nin ikinci oturumu olan AYT sorularını yorumladı. Uzmanlar ortak görüş olarak sınavın müfredata uygun olduğunu düşünüyor.

Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Tuğba Aktaş, 2020 AYT Türk Dili ve Edebiyatı testinde, geçen sene 3 adet anlama ve yorumlama sorusu olduğunu bu sene ise bu sayının 6’ya çıktığını söyleyerek, “18 Edebiyat sorusu ise ağırlıklı olarak 9, 10 ve 11. sınıf kazanımlarından oluşmuştur. 12. sınıf kazanımından sadece Garip anlayışını sorgulayan 2 soru sorulmuştur. Şiirin ağırlıklı olduğu sınavda tek metin üzerinden birden fazla dönem, sanatçı ve eserin sorgulandığı sorular da vardır. Şiirlerde sözcüklerin Türkçesine yer verilmemesi öğrenciyi zorlayabilir ama genel olarak yeterli alan bilgisi olan öğrencilerin rahatlıkla yapabileceği, orta güçlükte bir sınav olduğunu söyleyebiliriz” dedi.

2020 AYT Matematik sorularının orta güçlükte ve kazanımlara uygun bir şekilde hazırlandığını belirten Matematik Bölüm Başkanı Taner Kayış ise, “Sınavda bu yıla özgü olarak AYT müfredatından çıkarılan Limit - Türev ve İntegral konularının olmaması ve 9, 10. sınıf kazanımlarından önceki yıllara göre daha fazla sayıda soru sorulmuş olması sınavın ortalamasını arttıracaktır. Ayrıca sınavda birkaç kazanımı içinde barındıran soru sayısının da az olması soruların yapılabilme oranını arttıracaktır.

Sınavda 26 adet Matematik sorusuna ve 14 adet Geometri (4 adet Trigonometri olmak üzere) sorusuna yer verilmiştir. 9. sınıf kazanımlarından 12 adet, 10. sınıf kazanımlarından 12 adet, 11. sınıf kazanımlarından 10 adet, 12. sınıf kazanımlarından 6 adet olmak üzere toplam 40 soru sorulmuştur. Daha önceki yıllarda soruların yoğunluğu 11 ve 12. sınıf konularından olmaktaydı.

Geometri soruları ise modelleme ve günlük hayatla ilişkilendirilen soruların yanında birkaç tane de direk bilgiyi sorgulayan sorulardan oluşmaktadır. Bu sebeple bilgiyi kullanıp, yorumlayabilen öğrencilerin başarılı olabileceği orta güçlükteki sorulardan oluşmuştur” dedi.

Fizik Bölüm Başkanı Rafet Sayar de Fizik soruları için, “2020 YKS sınavının AYT Fizik soruları da TYT’deki gibi konuyla ilgili kazanımların günlük hayatla ilişkilendirildiği, öğrencilerin konu kazanımlarına dair hakimiyetini ölçen ve bilginin yanında yorum gerektiren sorulardan oluştuğu görülmüştür. Sınavın zorluk derecesi olarak orta güçlükte sorulardan oluşmuştur. Sınav geçen yıl yapılan AYT Fizik sınavına ve MEB tekrar testlerine benzer bir sınavdır. Sınavda 11 ve 12. sınıf Fizik Öğretim Programlarından sorular sorulmuştur. Geçen yıl 11. sınıf konularından 6 soru, 12. sınıf sorularından 8 soru varken, bu yıl sınava dahil edilmeyen 12. sınıf konularından dolayı 11. sınıflardan 9 soru ve 12. sınıf konularından 5 soru çıkmıştır. Pandemi sürecinden ve 12. sınıfta sınava dahil edilmeyen konulardan dolayı sınavın zorluk derecesi etkilenmemiş olup geçmiş yıllarda yapılan AYT Fizik sınavlarıyla aynı benzerlikteydi. Sınavda sadece 1 matematiksel işlem sorusu olup, diğer 13 soru bilgi ve bilgiyi yorumlama üzerine sorular hazırlanmıştır. Hikayeleştirilmiş yeni nesil soru tipi sınav içinde sorularda kullanılmıştır. Sınavda öğretim programı dışı veya belirtilen kapsam dışında soru bulunmamaktadır.

Sonuç olarak MEB ders kitaplarındaki konulara hakim, kazanımları tam olarak özümsemiş, konuya dair varsa deneyini anlamış, düzenli ve yeterli sayıda soru çözen öğrencilerin yapabileceği bir sınav olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.

“Kimya testi zorluk çekilebilecek, ayırt ediciliği yüksek sorulardan oluşmuştur”

13 adet ATY Kimya sorusunun dört tanesinin 12. sınıf, dokuz tanesinin de 11. sınıf kimya kazanımlarını ölçmeye yönelik olduğunu belirten Kimya Bölüm Başkanı Yasemin Keskin Çinkaya ise, “Sorular MEB kazanımlarına uygundur. Uzaktan eğitim sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirttiği gibi 12. sınıfın ikinci döneminde işlenen MEB öğretim programında yer alan ünitelerden herhangi bir soruya da yer verilmemiştir.

Cumartesi günü uygulanan TYT kimya sorularıyla kıyaslandığında öğrencilerin çözerken zorluk çekebileceği, ayırt ediciliği yüksek, birden çok kazanımı kapsayan, çözümü zaman alan sorular da yer almaktadır. Özellikle kimyanın yoğun konularının işlendiği ve öğrenciler tarafından anlaşılması güç kazanımlarını içeren 11. sınıf ünitelerinden soru sayısının fazla olması bu sonucu doğurmuştur. Görsel/grafik içeren soru tiplerine de yer verilmiştir, öğrencilerin verilen grafiği okuma, görseli anlama ve işlemde uygun verileri yerinde kullanma becerisi de ölçülmüştür. Özellikle 11. sınıf öğretim programında yer alan kazanımlara hâkim, bu kazanımlara uygun çok soru çeşidi ile deneyim kazanmış, soruyu okur okumaz hangi çözüm yolunu kullanacağına hızlı karar verebilen öğrenciler kimyada yüksek netlere çıkabilecektir. Bunun yanı sıra pek çok öğrencinin kolaylıkla çözebileceği, bilgi/kavrama düzeyinde kolay sorular da sınavın yaklaşık yüzde 40’ını oluşturmaktadır.

Uzaktan eğitim sürecinde MEB tarafından yayımlanan ya da yeni nesil kimya soruları olarak nitelendirilen; uzun metinli, birden fazla kazanımı aynı soruda ölçen soru mevcuttur ancak adedi azdır. Sınavın geneline bakıldığında soruların metinleri kısa, açık ve anlaşılırdır. Sınavda alan dışı ya da sürpriz soru diye nitelendirebileceğimiz soru/sorular mevcut değildir. 11. sınıf ’Kimyasal Tepkimelerde Hız’ ünitesinden gelen soru öğretim programında yer alan kazanıma uygundur, benzer sorular MEB kitaplarında da yer almaktadır ancak soru köküyle seçenekler örtüşmemektedir. Soruda verilen tepkime denklemine bakarak seçenekleri kendi aralarında kıyaslayan öğrenciler sorunun doğru cevabına kolayca ulaşabilmişlerdir. 12. sınıf ’Karbon Kimyasına Giriş’ ünitesinden gelen soruda da, orbitallerin örtüşmesi hakkında yargı içeren 2 seçenekte ,orbitallerin türlerine ilişkin çok net ifade kullanılmamıştır. Öğrenciler bu soruyu çözerken de çelişki yaşayabilirler” yorumlarında bulundu.

Biyoloji Bölüm Başkanı Melike Kılıç da, Biyoloji soruları için şu değerlendirmede bulundu:

“Biyoloji testinde, 11. sınıf öğretim programına ait, İnsan Fizyolojisi ünitesi konularından 6, Komünite Ekolojisi ve Popülasyon Ekolojisi konularından 1’er adet, 12. sınıf öğretim programına ait ise Genden Proteine konusundan 3, Hücresel Solunum ve Fotosentez konularından 1’er adet soru sorulmuştur. Sorular Orta Öğretim Programı kazanımlarına uygun, son derece sade ve anlaşılır bir dille kurgulanmış olup görsel içerikli sorular az sayıda tercih edilmiştir. 12.sınıfa ait sorular I. Dönem konuları ile sınırlandırılmıştır.

Testin, temel bilgi ve kavrama düzeyindeki soruların yanı sıra, düzenli çalışan ve konuları tüm detayları ile özümseyen öğrencilerin çözebileceği nitelikte ayırt ediciliğe sahip soruları da içerdiği söylenebilir.”

“Tarih sorular açık ve net”

2020 AYT-1 Tarih sınavındaki soru dağılımının 2019 AYT-1’deki ile aynı doğrultuda sorulduğunu belirten Tarih Bölüm Başkanı Kahar Alkan, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Tarih AYT-1 9. sınıf öğretim programından 4 soru; 10-11. sınıf öğretim programından 1’er soru; 12. sınıf öğretim programından ise 4 soru sorulmuştur.

Sınavdaki 10 sorunun, 7’si kavrama düzeyindeki sorulardan oluşurken 3 soru çıkarım yapmayı gerektirmektedir. Sorular açık ve net olmakla birlikte öğretim programı kapsamı dışında bir soru bulunmamaktadır.

Tarih AYT-2 9. sınıf öğretim programından 2 soru; 10. sınıf öğretim programından 3 soru; 11. sınıf öğretim programından 2 soru; 12. sınıf öğretim programından ise 4 soru olarak oluşturulmuştur. Tarih AYT-2 sınavının belirleyici sorularının 12. sınıf İnkılap Tarihi soruları olacağını söylemek mümkündür.

Sınavdaki 11 sorunun, 7’si kavrama ve uygulama düzeyindeki sorulardan oluşurken 4 soru ise çıkarım yapmayı gerektiren sorulardan oluşmaktadır.

Genel olarak Tarih AYT soruları değerlendirildiğinde; sınavın orta güçlükte sorulardan oluştuğu görülmektedir.”

Coğrafya testini değerlendiren Coğrafya Bölüm Başkanı Ümit Soykan ise Coğrafya dersi soruları, Sosyal Bilimler-I ve Sosyal Bilimler-II testleri birlikte değerlendirildiğinde, seviye bazında 11. Sınıf öğretim programı kazanımlarının 12. sınıf öğretim programı kazanımlarına göre daha ağırlıkta olduğu görülmektedir. Bu durum uzaktan öğretime geçilmesiyle birlikte 12. sınıf, 2. dönem kazanım/konularının YKS’ye dâhil edilmeyeceğinin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açıklanması doğrultusunda, sınavda bu kazanım/konuların yer almayışının sonucu olarak karşımıza çıkmıştır. Bu gelişme aynı zamanda öğrencilerin sorumlu olduğu kazanım/konu sayısını azaltarak onların lehine bir durum ortaya çıkarmıştır. Ünite bazında değerlendirildiğinde Beşeri Sistemler ve Küresel Ortam ünitelerinden kazanımları içeren soruların oransal olarak daha fazla olduğu da görülmektedir.

Önceki yıllarda da olduğu gibi soruların bir kısmında haritalara yer verilmiş, bu anlamda harita bilgisine sahip olmanın öğrencilere sağlayacağı avantaj bir kez daha dikkat çekmiştir. Tablo ve grafik içeren sorulara ise bu yıl yer verilmemiştir.

Soruların kurgusuna bakıldığında öğrencilerin genel olarak alışık oldukları kurguda olduğu, beklenmedik bir soru tarzıyla karşılaşılmadığı, zorluk düzeyine bakıldığında ise düzenli olarak çalışan öğrencilerin rahatlıkla çözebileceği orta güçlükte, açık ve anlaşılır sorular olduğu söylenebilir” dedi.

“Felsefe grubunda genel olarak alan bilgisine yönelik sorular hazırlanmış”

Felsefe grubu sorularını değerlendiren Felsefe Bölüm Başkanı Filiz Yıldırım ise şu değerlendirmelerde bulundu:

"Felsefe sorularında 1 soru M.Ö. 6. yüzyıl - M.S. 2. yüzyıl felsefesi (Aristoteles), 1 soru 15. yüzyıl - 17. yüzyıl felsefesi (Spinoza), 1 soru 20. yüzyıl felsefesi (Nietzsche) ünitelerinden çıkmıştır. AYT Felsefe soruları ile TYT Felsefe soruları benzer tarzda olsa da bu sınavda TYT felsefe sorularından daha fazla terimsel ifadelere yer verilmiştir (madde form ilişkisi, dört neden). Felsefe soruları öğrencilerin okuduğunu anlama ve alan bilgisini ölçmeye yönelik olarak hazırlanmış, paragrafların içinde cevapların bulunabilmesi için küçük ipuçlarına da yer verilmiştir.

Psikoloji sorularında 1 soru Sosyal Psikoloji, 1 soru Psikoloji Bilimini Tanıyalım, 1 soru Psikolojinin Temel Süreçleri ünitelerinden çıkmıştır. Psikoloji soruları 2019 AYT sorularından daha kısa olsa da geçen yılki gibi öğrencilerin alan bilgisini ölçen (yoruma yer vermeyen) sorulardan oluşturulmuştur.

Sosyoloji sorularında 1 soru Toplumsal Değişme ünitesinden çıkmıştır. Ancak 2 soruyu; genel, güncel konuların ve kavramların birleştirilmesi sebebi ile tek bir ünite içine yerleştirmek doğru değildir. Sosyoloji soruları 2019 AYT soruları kadar uzun olmasa da bir soru hariç (Toplumsal değişme) - paragraf (yorum) sorularından oluşturulmuştur.

Mantık sorularında 2 soru Mantığa Giriş, 1 soru Klasik Mantık ünitelerinden gelmiştir. Psikoloji sorularında olduğu gibi alan bilgisine yönelik sorular hazırlanmıştır.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinden muaf öğrencilerin çözmesi gereken Felsefe Grubu sorularında 1 soru M.Ö. 6. yüzyıl - M.S. 2. yüzyıl felsefesi (Sokrates), 1 soru 20. yüzyıl felsefesi (T. Kuhn), 1 soru Psikoloji Bilimini Tanıyalım, 1 soru Toplumsal Değişme, 1 soru Toplumsal Yapı, 1 soru Klasik Mantık ünitelerinden çıkmıştır. Sorular, herkesin çözmesinin zorunlu olduğu sorularla benzer şekilde hazırlanmış orta güçlük seviyesinde sorulardır.”