Cumhuriyet Döneminde Hava Tahminleri ve Rasadat-ı Cevviye
Cumhuriyet kurulduğunda meteoroloji alanında sadece Kandilli Rasathanesi miras olarak kalmıştır,
Cumhuriyet kurulduğunda meteoroloji alanında sadece Kandilli Rasathanesi miras olarak kalmıştır. Maarif Vekaleti Müdürler Encümeni 19 Ağustos 1924 tarihinde aldığı bir kararla Kandilli Rasathanesi’nin bir genel müdürlüğe dönüştürülerek İstanbul Darü’l Fünunu’na bağlanmasını kararlaştırmıştır. Ancak Fatin Hoca, bir rasat merkezi konumunda olan Kandilli Rasathanesi’nin Darü’l Fünun’a bağlanmasına karşı çıkacak ayrı bir rasathane müdürlüğü kurulmasını önermiştir. Bundan sonra Milli Savunma, Tarım ve Bayındırlık Bakanlıkları ayrı ayrı meteorolojik teşkilatları oluşturma yoluna gitmişlerdir.
Meteorolojik bilgilere duyulan ihtiyaç, kısa sürede ülkenin her tarafında birbirinden bağımsız meteoroloji üniteleri doğurmuştur. İsmet Paşa’nın Başbakanlık yaptığı Cumhuriyet Hükümeti, Türkiye’de meteorolojik çalışmaları yürütmek için Budapeşte Şube Müdürü Prof. Antal Rethly’i görevlendirmiştir. 1925 yılında Türkiye’ye gelen Rethly, ön hazırlıklardan sonra 12 Kasım 1925 tarihinde Tarım Bakanlığı’na bağlı olarak Rasadat-ı Cevviye (Meteoroloji Enstitüsü) ismi ile Ankara Etlik’te ilk meteoroloji faaliyete geçirmiştir.
İlk örgütlenme çalışmalarına İstanbul ve Trakya çevresinden başlanmıştır. 1926 yılının başında önce Kandilli Rasathanesi’nin çalışmalarına incelemek üzere İstanbul’a gelen Prof. Dr. Antal Rethly, buradan Edirne’ye geçmiş ve orada Ankara’dan sonra ilk meteoroloji istasyonunu kurmuştur. Örgütlenme çalışmalarını yürütmeye başladığında Prof. Dr. Antal Rethly, Ankara’daki çalışmaları yürütmek için de Josef Szemian’ı görevlendirmiştir. 1926 yılı sonunda Türkiye’nin Batı, Güney, Trakya ve Orta Anadolu Bölgelerinde iklim çalışmaları için gerekli meteorolojik veriler düzenli bir şekilde elde edilmeye başlanmıştır. Yine Prpf. Dr. Antal Rethly’nin girişimleri ile 3 Mayıs 1927 tarihinde Ankara’da kurulan meteoroloji merkezinin sona ermesi ile Etlik’teki rasathane, 15 Ekim 1927 tarihinde yeni binasına taşınmıştır.
Chenay Kobak
Kaynak ;Tarihi olaylar
